Y
aşadığımız çağın hızını düşünürsek, internetten alışveriş yapmanın artık bir mecburiyet haline geldiğini söyleyebiliriz. Bu sebeple, online alışveriş siteleri ya da ünlü markaların online mağazaları bir yana facebook ya da instagram gibi sosyal medya mecralara dahi birer alışveriş platformu haline dönüştü. Tüketicinin yanıltılmasına son derece müsait olan internet alışverişlerinde, tüketicilerin haklarını koruyan düzenlemeler de kaçınılmaz hale geldi. Bu sebeple, birçok kez güncellenen Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği ile internetten yapılan alışverişlerde tüketicinin cayma hakkı düzenlenerek, satıcılar için önemli yükümlülükler getirildi.
Öncelikle, satıcının, tüketicinin cayma hakkı ve bu hakkın kullanımı konusunda tüketiciyi açıkça bilgilendirme yükümlülüğü bulunuyor .Tüketicinin satıcıyı fiziksel olarak görmeden yani internetten, sosyal medyadan veya telefondan yaptığı alışveriş için 14 günlük cayma hakkı bulunuyor. 14 günlük süre, satın alınan bir ürün ise ürünün tüketiciye teslim edildiği gün, bir hizmet ise sözleşmenin kurulduğu gün başlıyor. Ancak satıcı tarafından, tüketicinin cayma hakkı konusunda eksik ya da yanlış bilgilendirilmesi halinde tüketicinin cayma hakkını kullanma süresi 14 günle sınırlı kalmayıp, 1 yıla kadar uzayabiliyor. Yine 14 günlük cayma hakkı, alışveriş tarihinden ürünün teslim tarihine kadar olan sürede de kullanılabiliyor.
Burada en önemli nokta, internetten yapılan alışverişlerde tüketici tarafından hiçbir gerekçe gösterilmeksizin ya da hiçbir cezai şart ödenmeksizin cayma hakkı kullanılabiliyor. Satıcı tarafından tüketicinin cayma hakkını kullanmasının önüne kesinti, masraf ya da kargo ücreti adları altında konulan hiçbir maddenin geçerliliği bulunmuyor.
Tüketici tarafından sözleşmeden cayıldığının, süresi içinde ve yazılı olarak satıcıya iletilmesi gerekiyor. Satıcının ise tüketicinin cayma talebini aldığına dair tüketiciye teyit bildiriminde bulunma ve ürün bedelini, talep tarihinden itibaren 14 gün içinde, tüketicinin satın alırken kullandığı ödeme biçimine uygun olarak ve hiçbir kesinti yapmaksızın, tek seferde iade etme yükümlülüğü bulunuyor.
İnternetten yapılan alışverişlerde tüketicinin cayma hakkının bazı istisnaları bulunuyor. Son kullanma tarihi kısa olan ve çabuk bozulabilen ürünler ya da ambalajı açıldıktan sonra iadesi hijyen açısından uygun olmayan ürünler, tüketicinin cayma hakkını kullanamayacağı ürünler olarak sayılıyor. Yine tüketicinin ihtiyaç ve istekleri doğrultusunda özel olarak hazırlanan ürünler ile ambalajının açılmış olması halinde kitap, dergi, digital içerik ya da bilgisayar sarf malzemeleri, kopyalanma tehlikesi sebebi ile cayma hakkı kapsamı dışında bırakılıyor. Belirli bir tarih veya dönemde kullanılması gereken konaklama, eşya taşıma, araç kiralama ya da eğlence gibi hizmetler için de tüketicinin cayma hakkı bulunmuyor. Ancak bu istisnaların tüketicinin gerekçesiz cayma hakkına yönelik olduğunu ve tüketicinin ayıplı mal ve hizmetlere ilişkin haklarının korunduğunu da belirtmek gerekiyor.
