G
ünümüzde startupların büyük bir kısmı bilgisayar programları ile temellenirken, mevcut iş ve işletmeler de bilgisayar programları ile şekil değiştiriyor. Hal böyleyken, bilgisayar programlarının(yazılımların) hukuki koruması da büyük önem kazanıyor. Bilgisayar programları için Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğince telif hakları ile hukuki koruma sağlanabiliyor. Kanun gereğince edebi eser kategorisinde değerlendirilen bilgisayar programlarının telif korumasının en önemli şartını ise, programın özgün, orijinal ve işleyene yani eser sahibine ait bir takım özellikler taşıması oluşturuyor.
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğince, ithal ve yerli bilgisayar oyunları zorunlu tescile tabi iken bilgisayar programları isteğe bağlı olarak tescil ettirilerek telif korumasından yararlanabiliyor. Bir bilgisayar programı için telif koruması, programın yani eserin ”sahipliğini” ispat açısından önem taşırken aynı zamanda eser sahibinin telif haklarından faydalanmasını sağlıyor. Telif hakları, maddi olarak işleme hakkı, çoğaltma hakkı, yayma hakkı, temsil hakkı ve umuma iletim hakkını içerirken, manevi olarak da umuma arz ve adının belirtilmesi haklarını kapsıyor. Telif tescili ile 70 yıllık bir koruma sağlanırken, telif haklarına tecavüz edilmesi halinde tespit, men ve tazminat gibi yasal başvuru yollarının yanında cezai yaptırım da sağlanabiliyor.
Kural olarak bir bilgisayar programının herhangi bir öğesine temel oluşturan düşünce ve ilkeler telif korumasından yararlanamıyor. Bu sebeple, algoritma ve arayüzler telif koruması kapsamında sayılmıyor. Program akışı, kaynak ve object kodlar ile araişlerlik telif koruması kapsamında sayılıyor. Yine içindeki verileri kapsamamak şartı ile veritabanı sistemi de telif korumasından faydalanabiliyor. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda ”işleme eser” olarak adlandırılan, bir bilgisayar programının uyarlanması, düzenlenmesi ya da değiştirilmesi sureti ile oluşturulan bilgisayar programları da telif ile korunabiliyor.
Telif hakkının sağladığı koruma pek tabii sınırsız değil. Telif tescili olan bir bilgisayar programını yasal yollardan edinen bir kişinin programı yüklemesi, çalıştırması ve hatalarını düzeltmesi sözleşme ile dahi önlenemiyor. Yine bilgisayar programını kullanma hakkına sahip bir kişinin bir adet yedekleme ile yükleme, görüntüleme ve çalıştırma sırasında programın altında yatan temel ilkeleri gözlemlemesinin de sözleşme ile engellenemeyen haklardan olduğunu belirtmek gerekiyor.
